ปูนล่อนเพราะอะไร? ซ่อมยังไงไม่ให้ลอกซ้ำ

ปัญหาผิวปูนหลุดออกเป็นแผ่นหรือหลุดออกเป็นผง หลายคนอาจเรียกอาการเหล่านี้ว่า ปูนร่อน แต่แท้จริงแล้วคำที่ถูกต้องตามหลักภาษาไทย คือ “ปูนล่อน” ซึ่งหมายถึงปูนที่ลอกเป็นแผ่น ๆ ออกจากพื้นคอนกรีตเดิม

พื้นผิวที่มักพบปัญหาผิวปูนหลุดล่อน มักเป็นพื้นคอนกรีตตามสถานที่ ต่าง ๆ เช่น ถนนคอนกรีต โรงจอดรถ พื้นโรงรถ ศูนย์กระจายสินค้า หรือแม้กระทั่งผนังปูนฉาบ โดยปัญหานี้สามารถเกิดได้ทั้งกับพื้นกลางแจ้ง และพื้นที่อยู่ภายในโดยไม่เลือกสถานที่!

บทความนี้จะพาคุณไปเรียนรู้ให้ลึกขึ้นว่าผิวปูนล่อนเกิดจากอะไรได้บ้าง และทำไมถึงควรรีบแก้ไขก่อนลุกลาม

ปูนล่อน หรือ ปูนร่อนเกิดจากอะไร?

เชื่อไหมว่า ปัญหา “ปูนล่อน” (ที่หลายคนเขียนติดจนชินมือว่า ปูนร่อน) เกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุมาก  หลายคนเข้าใจว่าแค่ใช้ปูนดี ๆ ใช้คอนกรีตและวัสดุที่มีคุณภาพ และเลือกช่างที่มีฝีมือก็เพียงพอ ไม่น่าจะทำให้ปูนหลุดลอกออกเป็นแผ่นได้ โดยเฉพาะหากคุณไม่ได้อยู่ในวงการก่อสร้างโดยตรง

แต่ในความเป็นจริง หากคุณได้รู้สิ่งที่ Ferro นำมาแบ่งปันวันนี้ คุณอาจจะตกใจว่า ปัญหาผิวปูนหลุดล่อน สามารถเกิดขึ้นได้จากสิ่งเล็ก ๆ ที่เรามองไม่เห็นก็ได้ ซึ่ง Ferro ได้รวบรวมข้อมูลที่น่ารู้มาให้ทุกคนดังนี้

1. ความชื้นสะสมในพื้นคอนกรีต

ความชื้นที่แทรกตัวอยู่ในพื้นผิว แม้บางครั้งเราจะมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่น้ำถือเป็นศัตรูตัวร้ายของงานปูน หากพื้นคอนกรีตมีความชื้นสะสม เช่น จากน้ำใต้ดิน น้ำฝนที่ตกหนักจนทำให้พื้นระบายอากาศหรือระบายน้ำได้ไม่ดี หรือแม้กระทั้งการไม่ทากันซึมก่อนเทพื้น

รายละเอียดเล็กน้อยเหล่านี้จะค่อย ๆ ดันเอาความชื้นที่สะสมอยู่ดันขึ้นมาจนพื้นเกิดการพองตัว จนทำให้พื้นปูนเสีย คอนกรีตล่อนในที่สุด

2. การเลือกใช้ปูนไม่เหมาะสม

การเลือกใช้ปูนผิดประเภทมักจะไม่เกิดขึ้นกับช่างหรือผู้รับเหมาที่มีความเชี่ยวชาญหรือคลุกคลีอยู่ในวงการมานาน แต่สำหรับมือใหม่การเลือกใช้ปูนผิดประเภทกับพื้นที่สามารถเกิดขึ้นได้ เนื่องจากมือใหม่อาจจะไม่รู้ลึกเกี่ยวกับรายละเอียดเกี่ยวกับปูนมากพอ จึงทำให้เกิดความสับสนได้

เช่น การใช้ปูนทั่วไปที่ไม่ได้ออกแบบมาสำหรับใช้งานในพื้นที่ที่รับแรงกระแทกสูง หรือสัมผัสความชื้นตลอดเวลา อาจทำให้ผิวปูนเสื่อมคุณภาพเร็ว นอกจากนี้แล้ว การเลือกปูนที่ไม่ได้ผสมสารยึดเกาะหรือมีส่วนผสมในการเสริมแรงเลย ก็จะทำให้พื้นคอนกรีตเสี่ยงต่อปัญหาปูนแตกล่อนได้มาก

3. การผสมปูนผิดอัตราส่วน

แน่นอนว่า ในการใช้งานสินค้าปูนย่อมมีรายละเอียดเกี่ยวกับอัตราส่วนที่เหมาะสมแจ้งไว้อย่างชัดเจนอยู่แล้ว การไม่ปฏิบัติตามแล้วผสมน้ำมากเกินไป จะทำให้เนื้อปูนเหลวจนส่งผลต่อความแข็งแรงในการยึดเกาะได้ รวมถึงการไม่ผสมปูนให้เข้าให้เข้ากันให้ดีก่อนเท ก็เป็นอีกสาเหตุที่ทำให้ปูนหลุดล่อนจากการผสมที่กระจายตัวไม่สม่ำเสมอกัน และเกิดการล่อนภายหลังได้ง่าย

4. สภาพอากาศระหว่างทำงาน

การเทปูนท่ามกลางสภาพอากาศที่แตกต่างกัน เช่น เทปูนกลางแดดจัด ลมแรง หรือขณะฝนตก ล้วนส่งผลต่อพื้นคอนกรีตไม่เหมือนกัน ดังนี้

• การเทปูนกลางอากาศร้อนจัด แดดแรง : ผิวหน้าปูนจะแห้งตัวเร็วเกินไป จนอาจเกิดผิวปูนแตกร้าวได้ หรือแห้งไม่เท่ากัน โดยเฉพาะในช่วงแรกที่ปูนยังไม่เซ็ตตัวอย่างสมบูรณ์ เมื่อโครงสร้างภายในปูนอ่อนแอ ก็เกิดการหลุดล่อนได้ง่ายเมื่อใช้งานจริง

• ฝนตกระหว่างการเทปูน : ในช่วงที่ปูนยังไม่เซ็ตตัวดี น้ำฝนอาจไหลซึมเข้าผสมกับเนื้อปูนบนผิวหน้า ทำให้สัดส่วนน้ำและปูนที่ผสมไว้ไม่สมดุล ส่งผลให้ความแข็งแรงของชั้นผิวลดลง และเกิดการหลุดล่อนได้ง่ายขึ้น

อันตรายและผลเสียจาก “ปูนล่อน” ที่ไม่ควรมองข้าม

หากตรวจสอบแล้วพบว่าคอนกรีตเจอปัญหาปูนหลุดลอก ไม่ว่าปัญหาปูนล่อนจะเกิดจากอะไร แต่อันตรายและผลเสียจากปัญหานี้ไม่ได้เล็กอย่างที่คิด ช่างจึงไม่ควรมองข้ามปล่อยทิ้งไว้นาน เพราะอาจนำมาสู่ความเสียหายใหญ่ทั้งด้านความปลอดภัยและค่าใช้จ่าย มาดูผลเสียที่มักเกิดขึ้นบ่อยกันครับ

1.พื้นผิวคอนกรีตเสียหาย ไม่เรียบเนียน

แน่นอนว่า เมื่อผิวปูนเริ่มหลุดล่อนออกมาแล้ว ปัญหาพื้นผิวเป็นหลุมหรือเรียบเนียนไม่เสมอกันตามมาแน่นอน โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีการสัญจรหรือมีการใช้งานหนัก เช่น พื้นโรงรถ พื้นโรงงาน ถนน ทางเดิน ยิ่งพื้นผิวหลุดล่อนมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งเสี่ยงที่คนจะสะดุดล้ม หรือรถเข็นเสียหลักได้ง่าย

โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับพื้นที่ที่ต้องการความเรียบเนียนสูง การหลุดล่อนของพื้นปูนเป็นบริเวณกว้าง อาจส่งผลต่อภาพลักษณ์ของโครงการได้

2. เกิดปัญหาน้ำซึม/เชื้อราตามมา

เมื่อพื้นปูนล่อนแล้ว เวลาฝนตกลงมา น้ำจะแทรกซึมลงไปยังโครงสร้างด้านล่างได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะหากใต้แผ่นที่พื้นที่หลุดออกเป็นแผ่นนั้นมีรอยร้าวเล็กอยู่ด้วย หากไม่มีวิธีการซ่อมรอยร้าวและแก้ไขปูนล่อนได้อย่างเหมาะสม น้ำที่ซึมลงไปอาจก่อให้เกิดความชื้นสะสม เกิดเชื้อรา ทำให้พื้นคอนกรีตไม่สวยงาม ขาดความสวยงาม และอาจลุกลามสร้างความเสียหายกับวัสดุภายในบ้านได้

หากต้องการจัดการกับปัญหานี้ให้อยู่หมัด สามารถเลือกใช้ปูนซ่อมผิวคอนกรีต เฟอร์โรกรีต 216 มาใช้ซ่อมแซมพื้นปูนได้ เพราะเป็นปูนได้รับอนุสิทธิบัตรว่ามีส่วนผสมของสารยับยั้งเชื้อราดำ ตะไคร่น้ำ และแบคทีเรีย ซึ่งจะช่วยยืดอายุการใช้งานและความสวยงามของพื้นคอนกรีตคุณได้เป็นอย่างดี

3. อายุการใช้งานของโครงสร้างลดลง

พื้นคอนกรีตที่เจอปัญหาปูนล่อน มักไม่สามารถรับน้ำหนักได้ดีเท่าเดิม หากไม่ซ่อมแซมแล้วใช้งานต่อไป เสี่ยงต่อการเกิดความเสียหายต่อโครงสร้างมาก โครงสร้างจะเสียหายเร็วกว่าที่ควร ส่งผลให้อายุการใช้งานสั้นลง และเมื่อโครงสร้างเสียหายไปแล้ว ก็ยากที่จะซ่อมให้กลับมาเหมือนเดิมได้ ทำได้เพียงแย็กแล้วเทพื้นทำใหม่เท่านั้น

4. เสียงบประมาณรื้อพื้นทำใหม่

หากปล่อยให้ปัญหาปูนหลุดล่อนลุกลามหนักจนโครงสร้างเสียหาย จะไม่สามารถซ่อมเฉพาะผิวหน้าหรือซ่อมเฉพาะจุดได้อีกต่อไป เพราะหากซ่อมไปแล้วก็มีโอกาสพังซ้ำได้ จึงต้องรื้อพื้นทำใหม่ทั้งหมด เจ้าของโครงการอาจไม่ชอบใจนักหากต้องเสียทั้งเวลาและงบประมาณมากกว่าการซ่อมแซมตั้งแต่เริ่มมีปัญหา

วิธีสังเกตเพื่อแก้ไขปัญหาปูนล่อน คือ การสังเกตรอยร้าวเล็ก หากเจอรอยร้าวให้รีบซ่อมทันที เพราะหากปล่อยไว้เป็นเวลานาน เมื่อน้ำซึมเข้าไปใต้พื้นปูนจะส่งผลให้ปูนหลุดล่อนได้ในอนาคต

วิธีแก้ไข “ปูนล่อน” อย่างมีประสิทธิภาพ

หากพื้นของคุณเริ่มส่งสัญญาณของ ปูนหลุดล่อน  หรือที่คนเข้าใจผิดว่าปูนร่อน อย่ารอจนปัญหาลุกลามก่อนแล้วค่อยแก้ การซ่อมแซมอย่างถูกวิธีตั้งแต่แรกเริ่มจะช่วยยืดอายุการใช้งานและประหยัดค่าใช้จ่ายในระยะยาว โดยขั้นตอนหลัก ๆ มีดังนี้

• กัดผิวปูนที่อ่อนแอ/หลุดลอกออก : ด้วยการใช้เครื่องกัดผิวหน้าคอนกรีต หรือเครื่อง Scarifier เพื่อลอกเอาเนื้อปูนที่หลุดล่อนออกให้หมดจนถึงชั้นที่ยังแข็งแรง เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจลุกลามเป็นบริเวณกว้าง

• เตรียมพื้นผิวให้สะอาด : ก่อนลงปูนซ่อมใหม่ ต้องแน่ใจว่าพื้นผิวไม่มีฝุ่น คราบมัน หรือเศษวัสดุที่ขัดขวางการยึดเกาะ จะต้องฉีดน้ำล้างให้สะอาด เพื่อให้มั่นใจว่าจะไม่มีสิ่งกีดขวางการยึดเกาะระหว่างปูนใหม่และปูนเก่า

• ใช้ปูนซ่อมพื้นคอนกรีตที่แรงยึดเกาะสูง : สำหรับพื้นโรงจอดรถ หรือพื้นขัดมันที่เสื่อมสภาพ แนะนำ เฟอร์โรกรีต 215E  ปูนที่จะช่วยให้พื้นคอนกรีตของคุณมีแรงยึดเกาะสูง แห้งไว รับน้ำหนักได้ดี ช่วยฟื้นฟูพื้นให้กลับมาเรียบเนียน แข็งแรง โดยลูกค้าสามารถเลือกขัดเงาพื้นให้มีความสวยงาม ดูพรีเมียมได้ หรือหากเป็นการซ่อมพื้นถนน ลานกลางแจ้ง ก็สามารถเปลี่ยนมาใช้ปูนซ่อมผิวถนนคอนกรีตอย่าง เฟอร์โรกรีต 216 ได้เลย

วิธีป้องกันไม่ให้เกิด “ปูนล่อน” ซ้ำอีกครั้ง

แม้จะซ่อมแซมได้ แต่การ ป้องกันไม่ให้ปัญหา “ปูนล่อน” กลับมาเกิดซ้ำ เป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยยืดอายุพื้นผิวและลดค่าใช้จ่ายระยะยาว ลองทำตามแนวทางเหล่านี้เพื่อผลลัพธ์ที่ยั่งยืน

1. เลือกปูนให้เหมาะกับลักษณะพื้น

ไม่ใช่ปูนทุกชนิดจะเหมาะกับทุกงาน พื้นโรงจอดรถ พื้นอาคาร พื้นขัดมัน หรือพื้นที่ที่ต้องรับน้ำหนักหรือความชื้นสูง ควรเลือกใช้ปูนที่มี คุณสมบัติเฉพาะทาง เพราะจะช่วยให้พื้นมีค่ารับน้ำหนักที่แข็งแกร่ง ให้ได้ความยึดเกาะและความทนทานที่เหมาะสมกับการใช้งาน ซึ่งลดความเสี่ยงในการเสียหายในอนาคตได้เป็นอย่างดี

2. ปรับระดับและเตรียมพื้นผิวให้ดี

ก่อนเทปูนควรตรวจสอบและเตรียมพื้นผิวให้เรียบ ไม่มีฝุ่น คราบมัน หรือเศษปูนเก่า เพราะสิ่งเหล่านี้จะลดการยึดเกาะของปูนใหม่ แนะนำให้เครื่องกัดผิวหน้าคอนกรีตสกัดผิดที่อ่อนแอออกเพื่อให้ปูนยึดเกาะแน่นและเรียบเนียน

3. เลี่ยงการเทพื้นช่วงอากาศไม่ดี

การเทพื้นช่วงฝนตก แดดจัด หรือลมแรง อาจทำให้ปูนแห้งไม่สม่ำเสมอหรือโดนน้ำจนเกิดการหลุดล่อนได้ง่าย ควรเช็กสภาพอากาศและเทพื้นในวันที่อากาศเหมาะสม หรือหากต้องซ่อมถนนหน้าฝนจริง ๆ ควรเตรียมผ้าใบไว้คลุมหากเมื่อฝนตก เพื่อป้องกันน้ำซึมเข้าเนื้อปูนระหว่างการเซ็ตตัว

4. ใช้ระบบกันซึม/รองพื้นก่อนเท

หากพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดความชื้นสะสม เช่น พื้นใกล้ห้องน้ำ โรงจอดรถ พื้นกลางแจ้ง ควรลงรองพื้นหรือใช้ระบบกันซึมก่อนเทปูน เพื่อป้องกันความชื้นซึมจากใต้ดินขึ้นมาทำให้เนื้อปูนเสื่อมสภาพในอนาคต

สรุป: ซ่อมพื้นปูนล่อนด้วยมอร์ตาร์ไหลได้ด้วยตัวเอง

"ปูนล่อน" หรือ "ปูนร่อน" ไม่ใช่แค่ปัญหาผิวพื้นผิวที่ไม่น่ามอง แต่เป็นสัญญาณของความเสียหายที่อาจลุกลามสู่โครงสร้างได้ หากปล่อยทิ้งไว้นาน พื้นจะยิ่งเสื่อมสภาพ ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุ เกิดการซึมน้ำ และเกิดเชื้อราตามมาในอนาคต

การแก้ไขอย่างถูกต้องเริ่มจากการกัดผิวปูนส่วนที่ล่อนออกให่หมด เตรียมพื้นผิวให้สะอาด จากนั้นใช้ ปูนปรับระดับที่ออกแบบมาสำหรับการใช้งานเฉพาะพื้นที่ เช่น สำหรับพื้นโรงจอดรถ พื้นขัดมัน หรือพื้นที่ที่ต้องรับแรงและใช้งานหนักโดยเฉพาะ โดยในการเลือกจะต้องคำนึงถึงคุณสมบัติที่แก้ปัญหาได้ตริงและครอบคลุมปัญหาในอนาคต เช่น มีแรงยึดเกาะสูง มีสารป้องกันราดำ ตะไคร่น้ำ หรือเทซ่อมแล้วสามารถขัดมันต่อได้เลยทันที และควรปฏิบัติตามแนวทางเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดปูนล่อนซ้ำด้วย เพราะการป้องกันที่ดี ย่อมคุ้มค่ากว่าการซ่อมซ้ำซ้อน

FAQ : คำถามพบบ่อย

Q: ปูนร่อน กับ ปูนล่อน ต่างกันยังไง? 

A: จริง ๆ แล้วคำที่ถูกต้องคือ “ปูนล่อน”  แต่หลายคนมักจะใช้คำว่า “ปูนร่อน” ในชีวิตประจำวัน ซึ่งหมายถึงอาการเดียวกัน แม้จะออกเสียงคล้ายกัน แต่ในแง่ของการเขียนและควาหมายคำว่า ร่อน และ ล่อน มีการนิยามความหมายไว้ต่างกันอย่างชัดเจน “ร่อน” หมายถึง อาการของสิ่งมีลักษณะแบนเลื่อนลอยไปหรือมาในอากาศ ส่วน “ล่อน” หมายถึง หลุดออกหมดไม่มีเหลือติดอยู่ ซึ่งในบริบทนี้ คำว่า “ปูนล่อน” จึงเป็นคำที่ถูกต้องนั่นเองครับ

Q: ถ้าปูนล่อนเล็กน้อยต้องรื้อไหม? 

A: ไม่จำเป็นครับ แต่ควรรีบซ่อมด้วยปูนปรับระดับที่เหมาะสม เช่น หากซ่อมถนน ลานจอดรถกลางแจ้ง ควรใช้เฟอร์โรกรีต 216 แต่หากต้องการซ่อมพื้นโรงจอดรถภายใน โรงงาน คลังสินค้า แนะนำให้ซ่อมด้วยเฟอร์โรกรีต 215E

Q: พื้นขัดมันที่ร่อน ยังทำให้เงากลับมาได้ไหม?

 A: ได้แน่นอนครับ หากปรับระดับด้วยปูนชนิดขัดมันได้ แนะนำเป็นเฟอร์โรกรีต 215E หลังจากซ่อมเสร็จแล้ว สามารถขัดเงาให้มีความสวยงาม และพื้นแข็งแรงขึ้นได้